خلاصه ای بیماری هادرشترمرغ باتوضیح مختصر
خلاصه اي از بيماريهاي شترمرغ
شترمرغ نيز مانند حيوانات ديگر در معرض بيماريها و عفونتهاي مختلفي ميباشد .جهت مديريت صحيح گله هاي شتر مرغ که از اهميت حياتي در اين صنعت برخوردار است بايستي به نکات ذيل توجه نمود .
ـ حداکثر حصارکشي مطلوب جهت کاهش خطرات ناشي از صدمات و شکستگي استخوانها
ـ ايجاد استانداردهاي بالايي بهداشتي ، پائين نگهداشتن آلودگيهاي باکترهايي مانند کلستريديا و هيستوموناس که منجر به آنژيت مي شوند.
ـ تهيه جيره هاي غذايي صحيح
ـ تهيه جايگاه نگهداري خشک ، بدون کوران هوا و يخبندان در زمستان ، بالابردن انطباق پذيري طبيعي و مقاومت طيور
گزارشات مربوط شترمرغها در باغ و حشها بندرت در پرورش صنعتي شترمرغ کاربرد دارند. جوجه شترمرغها نياز به مراقبت بيشتر دارند ۹۰% تمامي مرگ و مير جوجه شترمر غها ناشي از بيماريها ذيل ميباشد .
ـ عفونت کيسه زرده
ـ تعييرشکل پاها و پنجه ها
ـ اسنداد و اسهال / عفونت معده ( که توسط E.COLIُ، سالمونلا ، هيتوموناس و ديگرباکتريها) ايجاد ميشوند.
تجربيات عملي نشان داده اند که جوجه شترمرغها نياز به مراقبت دائمي دارند. همچنين ثابت شده است که مشاهده ظاهري به تنهايي کافي نيست ، چون زماني که علائم بيماري ظاهر ميشود ممکن است براي درمان دير باشد . کليد موفقيت پرورش جوجه شتر مرغها رعايت بهداشت در گرمخانه و توزين مداوم جوجه شترمرغها در چهار هفته اول پرورش ميباشد .
تنها اين سنجش هاست که ميتواندمشکلات رشد را قبل از بروز علائم قابل مشاهده مشخص نمايد علاوه بر مديريت بسيار دقيق ، همکاري نزديک با دامپزشک با تجربه بسيار ضروري است .
● عفونتهاي ويريوسي
▪ نيوکاسل
موارد وقوع بيماري نيوکاسل در گله هاي شتر مرغ تنها در نواحي از اسرائيل و افريقاي جنوبي گزارش شده است جهت پيشگيري از بروز بيماري استفاده از واکسن کشته روغني نيوکاسل به مقدار ۱ سي سي قابل توصيه است . بايستي اين واکسن ۶ هفته بعد تکر ار شده وهر شش ماه يکبار يک يادآوري تزريق شود. استفاده از واکسن زنده ( لاسو تا بصورت اسپري چشمي همزمان با واکسن کشته توصيه شده است
▪ آبله طيور
وقوع آبله درشتر مرغ در اسرائيل و آمريکا گزارش شده است . اين بيماري جوجه شتر مرغها رادرگروه سني يک هفته تا چهارماه و با ميزان مرگ و مير تا ۱۵ درصد مبتلا ميکند. با استفاده از واکنسهاي تجاري آبله اين بيماري قابل کنترل ميباشد .
▪ آنفولانزاي طيور
چندين موردشيوع آنفلانزا درنواحي خاص از افريقاي جنوبي گزارش شده است .درمورد اين بيماري درمان شناخته شده اي وجودنداشته و واکسنهاي موجود در پيشگيري از ابتلاء به بيماري موثر نميباشد . شتر مرغهاي آلوده ويروس را به تخم خود منتقل نموه که خطر الوده کردن گرمخانه و تخم هاي سالم موجود در آن را در بر دراد. ضمنا اين ويروي باعث مرگ و مير جنين ميشود.
عموما شترمرغها نيزمانند ساير طيور و پرورش به عفونتهاي ويروس کورناو يروسها، هرپس و يروسها و آدنو ويروسها مبتلا ميشوند.
● عفونتهاي باکتر يايي
علت اصلي آلودگيهاي باکتر يايي بهداشت ضعيف در اتاق گرمخانه ، بستر وهچري و جايگاه نگهداري جوجه ها ميباشد و معمولا درمان بعدي کمتر موفقيت آميز ميباشد درنتيجه رعايت اکيد بهداشت نقش کليدي در پرورش شتر مرغ دارد.
▪ عفونت هاي بند ناف و کيسه زرده
اين يک مشکل متداول گله هاي شتر مرغ مي باشدکه همواره در ارتباط بامديريت ضعيف است . پس از خارج شدن جوجه شترمرغها از تخم بايستي بندناف انها به يک ژل يا اسپري آنتي بيوتيکي آغشته گردد. در آمريکا بتادين مورداستفاده قرار ميگيرد ضدعفوني صحيح سترها ، هچري و تخم شترمرغها نقش ويژه اي در پيشگيري از وقوع آلودگي دارد.کف جايگاه نگهدار ي جوجه ها در روزهاي اول بعد ازخروج از تخم با يستي گرم باشد . سرما از طريق پوست شکم به روده ها و کيسه زرده رسيده منجر به کاهش فعاليت ميکربي فلور روده ها و به تعويق افتادن متابوليسم کيسه زرده ميشود . بايستي توجه خاص نسبت به بهداشت و گرماي کف جايگاه جوجه ها مبذول داشت .
▪ پنوموني
ممکن است مانندعفونت بند ناف پنوموني هم در طي مدت انکوباسيون تخم ها رخ دهد اين آلودگي موجب مرگ ومير جنين ها شده يا راندمان از تخم در آمدن جوجه ها را کاهش ميدهد . بايستي تمهيداتي اتخاذ شود تا پيشگيري از طريق بهداشت اکيد و احتمالا درمان توسط آنتي بيوتيکهاي وسيع ا لطيف انجام گيرد .
▪ آنژينهاي کلي باسيلي
براي جوجه هايي که در گرمخانه از تخم خارج ميشوند آنژينهاي کلي باسيلي يکي از بيماريها ي معمول در طول هفته هاي اول زندگي ميباشد يک قدم اساسي جهت ايجاد ايمني غير فعال عليه باکتريهاي کلي فرمي و ايجاد گله ايمن استفاده منظم از مدفوع جوجه ها در تغذيه شتر مرغها ي تخمگذار در طول مدت تخمگذاري مي باشد . تنها از اين طريق است که پادتنهاي مادري ايجاد شده در خون شترمرغها از طريق زرده به جوجه ها منتقل ميشود. استفاده از واکسن جهت پيشگيري از وقوع اين بيماري موفقيت آميز نمي باشد.
▪ مسموميت خوني
اين بيماري غالبا درجوجه ها و اغلب در اثر آنتريتهاي کلي باسيلي که در بالا شرح داده شده . ايجاد ميشود . رعايت اکيد بهداشت و ارتقاء سطح ايمني گله معيارهاي اساسي در پيشگيري ازوقوع اين بيماري مي باشند.
افزودن آنتي بيوتيکها به غذا يا آب آشاميدني درموارد اضطراري و بمدت کوتاه بعنوان يک پيشگيري مطرح ميباشد. همچنين استفاده از باکتريهاي لاکتو باسيلوس که از تکثيرشديد کلي باسيلها در روده جلوگيري ميکنند موفقيت آميز بوده است.
▪ انتريت نکروتيک ( عفونتهاي کلستريديايي)
کلستريدياها تقريبا درتمامي خاکها و گياهان علوفه اي در غلظتهاي پائين وجود دارند . اين بيماري شتر مرغها رادر هر سني مبتلا نموده باعث مرگ ومير بالايي ميشود خطر عفونت درآغاز بهار و در طول پائيز بسيار زياد بوده و بنظر مي رسد که در اثر افزايش خوردن لجن و ذرات خاک ايجاد ميشود . بنظر ميرسد که شترمرغهاي جوان که درچراگاههاي يونجه خالص نگهداري ميشوند حساسيت بيشتري دارند . به منظور حل اين مشکل معاينه دقيق تک تک شتر مرغها و تغيير دادن چراي آنها ضروري است . همچنين بايستي داروي مناسب از طريق آب اشاميدني تجويز شود.
▪ گاستريت مگا باکتريال
اولين گزارشات بر روي اين سندرم مربوط به افريقاي جنوبي در سال ۱۹۹۲ ميباشد . اين باکتري عمدتا جوجه ها را در سن ۱۰ روز تا ۶ هفته مبتلا مي نمايد. اين باکتري در ديواره معده شترمرغهاي مرده يافت شد که بنظر ميرسد موجب تضعيف و ناتواني عضلات معده ميشود . هيچ درمان موثري وجود ندارد .
▪ عفونت کمپيلو باکتريايي
اخيرامشخص شده است که کمپيلوباکتر ژوژني ممکن است موجب ايجاد عفونتهاي نيمه حاد تامزمن در جوجه شتر مرغها در سن ۱۰ روز تا ۴ ماه شده و درعرض ۵ روز باعث ايجاد تلفات شديد در گله شود. در شتر مرغهاي مسن تر اين مرگ ومير کمتر ميباشد . باکتري از طريق غذا و آب آشاميدني منتقل شده . همچنين ممکن است در اثردستکاري غير بهداشتي تخم ها ، جنين را الوده کند. جوجه هاي مبتلا بايستي از بقيه گله جدا شده و در قرنطينه مورد درمان آنتي بيوتيکي مناسب قرار گيرند .
▪ عناوين
در حاليکه تفريبا تمامي پرندگان به دليل درجه حرارت بالاي بدنشان يک ايمني طبيعي در برابر باسليوس آنتراسيس دارند، شتر مرغها نسبت به اين بيماري حساس ميباشند . اين باکتري وهاگهاي آن بسيار مقاوم بوده و ممکن است سالها در خاکها ي الوده باقي بمانند. معمولا عفونت از طريق گوارشي و عمدتا از طريق پودر استخوان حيوانات آلوده که در تغذيه شتر مرغها مورد استفاده قرار گرفته رخ ميدهد جهت پيشگيري از وقوع بيماري استفاده از واکسن شاربن موثر وموفقيت آميز مي باشد .
▪ سل
تا سالهاي ۱۹۶۰ بيماري سل يکي از علل عمده مرگ ومير شتر مرغ در باغ وحشها بود. در صنعت پرورش شترمرغ موارد بروز سل بصورت تک تک و بخصوص در پرندگان مسن تر ديده ميشود باسيل سل درخاک ، کود و بستر سالها باقي مي ماند . از آنجا ئيکه هنوز درمان قاطعي براي اين بيماري در شترمرغ وجودندارد . لذا از اين عفونت تهديد مزمني براي شترمرغها محسوب ميشود. استرس ، سوءتغذيه و ديگر عوامل منفي خطر عفونت را افزايش ميدهند . شتر مرغها بايستي تنها از گله هايي که داراي گواهي عاري بودن از بيماري را دارند ، تهيه شوند و پرندگان ييمار جدا شده و فورا معدوم گردند.
▪ عفونت چشم ها
گرد و غبار بعضي غذاها يا بستر ممکن است چشم جوجه شترمرغها راتحريک نموده منجر به بروز کونژونکتيويت مکانيکي شود .اين آزردگي ممکن است توسط باکتريهاي بيماري زا تشديد شده موجب بروزکراتيت يا حتي آبسه هاي روي قرنيه چشم شوند.
▪ کونژونکتيويت ، رينيت و سينوزيت
هموفيلوس گالينا روم به تنهايي و با همراه بامايکو پلاسها موجب بروز اين عوارض مي شوند. استرس هواي سرد وکوران هوا از عوامل مستعد کننده محسوب ميشوند. اين بيماري معمولا در گله بطور سريع گسترش مي يابد ( از طريق تماس مستقيم با آب آشاميدني ) . براي حل مشکل بايستي مبتلايان را از گله جدا نموده درمان نمود . ضمنا شرايط محيط نگهداري را نيز بهبود بخشيد.
▪ مايلکو پلاسموز
اين بيماري تنها جوجه شترمرغ هاي جواني که کمتر از يک سال سن دارند را مبتلا نموده و در پرندگان مسن تر بدون علائم يا به شکل سينوزيت ظاهر ميشود.
انتقال عامل بيماري از طريق ذرات معلق درهوا، ورود پرندگان بيمار ، ناقلين بيجان و يا از طريق تخم هاي هچري صورت ميگيرد . درمان با آنتي بيوتيکهاي وسيع الطيف انجام ميشود . پرندگان بهبود يافته ايمني موقتي را نشان ميدهند .
▪ اورنيتوز
حيوانات درهر سن و تمامي گونه هاي پرندگان نسبت به عفونتهاي کلاميد يايي حساس ميباشند. بنابراين جاي تعجب نيست که گزارشاتي از وقوع انفرادي اين بيماري درشترمرغ در فرانسه و افريقا جنوبي وجود دارد . بيماري عمدتا از طريق تنفس هواي آلوده انتقال مي يابد . ممکن است عفونتهاي نهفته توسط آلودگيهاي ثانويه ، عوامل محيطي ، استرس حمل ونقل ،سوء تغذيه وغير فعال شود . اين بيماري ممکن است از طريق گزش حشرات منتقل شود. درمان مناسب تاحصول اطمينان از پاک شدن گله بايستي انجام گيرد.
● قارچها و تخم ها
▪ کانديدياز:
کانديدياز يک عفونت قارچي است که ميتواندتوسط کانديد ا آلبيکنس ، کانديدا مونيليفورميس و ديگر مخمرها ايجاد شود. استفاده ازآنتي بيوتيکها وضعف بهداشت تغذيه و آب آشاميدني زمينه بروز اين عفونت را مساعد ميکنند اين عفونت ضايعاتي را درمحوطه دهاني شترمرغها ايجاد مينمايد . همچنين در شتر مرغهاي تخمگذار موجب کاهش جذب ويتامينهاي ب - کپملکس شده و موجب مرگ و مير جنين ها قبل ازمرحله ازتخم در آمدن ميگردد.
▪ اسپرژيلوز
غذاي گل آلود يا داراي گرد و غبار رطوبت بالا و تهويه ضعيف ( مقادير بالاي آمونيوم ) از عوامل مستعد کننده بروز اسپرژيلوز مي باشند . عفونت از طريق تنفس هاگهاي قارچ منتقل ميشود . هنگاميکه يک تخم آلوده درگرمخانه قرار ميگيرد ، ممکن است هاگهاي قارچ راشديدا پخش نموده و موجب عفونت ديگر جوجه ها شود جوجه هاي جوان که ايمني طبيعي کافي در برابر اسپروفيتها ي قارچ ندارند ، در سنين زير يک ماه متحمل تلفات زيادي ميشوند به منظور پيشگيري ازوقوع اين عفونت رعايت اکيد بهداشت در محوطه گرمخانه ساده ترين و بهترين راه حل ميباشد
▪ درماتيت قارچي
اين بيماري بيشتر در جوجه هاي مسن تر شتر مرغ ديده ميشود . کمبود تغذيه اي (ويتامين ب -کمپلکس ، روي )و جايگاهي مرطوب وکثيف موجب تشديد بيماري ميشوند. براي حل اين مشکل رعايت موازين بهداشتي و درمان مناسب ضروري است .
● انگلهاي داخلي
▪ کوکسيديوز
کوکسيديوز در بين پرندگان جوان بخصوص زمانيکه روي بستر باز يا مرطوب نگهداري ميشوند ممکن است موجب بروز تلفاتي درگله شود نکته مهم در خصوص شتر مرغ آن است که در بين داروهاي کوکسيديو استات گروه Ionophore براي شترمرغها سمي بوده و نبايددمورد استفاده قرار گيرند
▪ هيستومونياز
اين بيماري بنام بيماري سرسياه نيز شناخته ميشود هيستومونياز درجوجه شترمرغهاي جوان مرگ ومير زيادي را ايجادمينمايد اين بيماري از طريق مدفوع پرندگان آلوده منتقل شده وضايعاتي را در روده ايجاد ميکند . آزمايش منظم مدفوع همراه با درمان پيشگيري کننده بايستي صورت گيرد.
▪ کرم نواري شترمرغها ((houttuynia struathionis
مانند ساير آزردگيها، جوجه شتر مرغ نسبت به کرمهاي نواري حساستر مي باشند . در پرندگان مسن تر آلودگي به کرمهاي نواري عليرغم استفاده از جيره هاي متعادل ميتواند موجب سوء تغذيه شود. درمان با داروهاي مناسب صورت گرفته و بايستي شش ماه بعد تکرارشود
▪ کرم نخي شکل(libyostrongylus douglassi)
اين کرمها مويي شکل وبي رنگ بوده وميتواند در معده شترمرغ موجب انسداد غدد ترشحي شوند.با بوجود آمدن يک لايه محافظ موکوسي برروي اين انگلها شيرابه هاي معده به غذا نميرسد اين آلودگي کرمي درجوجه هاي جوان کمتر از ۸ ماه ميتواند تا ۸۰ درصد مرگ و مير را موجب شود. شتر مرغها تنها ميزبان اين انگل ميباشند . همچنين اين انگل يک انگل بياباني بوده و بسيار مقاوم ميباشد . اين کرمها به مدت سه سال بدون هيچ ميزباني زنده باقي مي مانند . درمان منظم مبتلايان و پرندگان که در معرض آلودگي هستند ضروري ميباشد. بايستي توجه نمود که استفاده از داروي ضد انگل لواميزول موجب بروز اختلالاتي در معده و روده شترمرغها شده و درانگلها موجب بروز مقاومت ميشود.
▪ کرمهاي معدي و ديگرنماتودها
کرمهاي معدي ( گونه هاي آسکاريديا ) و ديگر گونه هاي نماتود ميتوانند شترمرغها را آلوده نمايند . بايستي با استفاده دوره اي از داروهاي ضد انگل شترمرغها عاري از اين آلودگيها نگهداري شوند.
● انگلهاي خارجي
▪ کنه ها
کنه ها ميتوانند با گزش شترمرغها به پوست صدمه وارد کنند. همچنين کنه هاي گونه آمبليوما ميتوانند بيماريها را از طريق گزش به انسان منتقل نمايند(ويروس تب کنگو - کريمه )
▪ شپش
شپش شترمرغ (Struthhiolipeurus Struthionsis ) به پرهاي پرنده صدمه وارد نموده و باعث ايجاد ظاهري ژوليده در حيوان ميشود در اين آلودگيها ، سمپاشيهاي منظم وتکرار آن بعد از يک هفته ضروري است .
▪ جربهاي ساقه پر
جربهاي ساقه پر (pterolichus bicaudatus ) همراه با گون هاي gabucinia Sculpturata در حال حاضر بسيار نادر هستند. اين جربها موجب صدمه به پرهاي پرنده شده ، همچنين موجب ايجاد آب ريزش از بيني ميشوند.
▪ مگس ها (تاسرانيا)
مگش شتر مرغ (hypoboscis Struthionis) موجب تحريک و خارش پوست ميشود و بدنبال گزش و خونخواري ممکن است محل گزش عفوني شده ضايعات پوستي ايجاد نمايد .
● بيماريهاي تغذيه اي
▪ کمبودها
جداي از ظاهر عمومي يک شتر مرغ رنگ پوست نشانگر خوبي از وضعيت تغذيه پرنده ميباشد که از پشت حيوان بخوبي ديده ميشود . بدينوسيله ميتوان از تغذيه مطلوب و يا سوء تغذيه و کمبودحيوان آگاهي يافت . آزردگيهاي ناشي از کمبود سلنيوم و ويتامين Eدر افريقا جنوبي و استراليا معمول ميباشند در اثر اين کمبود علائم بيماري عضله سينه در شترمرغ ايجاد شده موجب ناتواني حرکتي ميشود . همچنين ميتواند موجب کاهش باروري در شترمرغ شود. کمبود اسيد پانتوتنيک و بيوتين بسيار نادر بوده ، در جوجه شتر مرغهايي که منحصرا توسط جيره هاي خالص گندم تغذيه ميشوند رخ ميدهد .
▪ تغيير شکل غضروف و استخوانها
تغييرات مرضي در غضروفها اغلب ناشي از اسيدوز ميباشد . علت بروز اين حالت درصد بالاي ترکيبات کلر در برابر سديم و پتاسيم ميباشد . آغاز تغيير شکل استخوانها ناشي از عدم تعادل کلسيم در برابر فسفر ميباشد تکميل متقابل جيره غذايي ضروري مي باشد . در بسياري از مزارع پرورش شترمرغ در آفريقاي جنوبي شترمرغها سولفات منيزيم در غذا با آب آشاميدني داده ميشود .
▪ انسداد
پيلور معده شترمرغ بسيار کوچک بوده ، لذا نسبت به انباشتگي سنگدان بسيار حساس است . با افزايش سن ، خطر انسداد معده کاهش مي يابد . اين مشکل در ارتباط مستقيم با تغذيه و مديريت گله ميباشد . در تغذيه شترمرغها بايستي به ميزان علوفه ، کاه ، مواد فيبري ، شن، سنگريزه و خوردن اشياء خارجي توجه نموده وآنها راتحت کنترل در آورد
▪ پيچ خوردگي
پيچ خوردگي روده ها در شتر مرغ ملاحظه شده است اما در شتر مرغهاي جوان ۱۲- ۴ ماهه نادر است . اين عارضه بدنبال تغييرات ناگهاني در جيره غذايي و خوردن مقادير زياد فيبر رخ ميدهد .
▪ راشيتيسم
اين عارضه عمدتا در سنين ۱تا ۴ ماهگي ديده ميشود ، کمبود کلسيم ، ويتامين D کمبود يا فقدان فسفر و يا مقادير بالاي کلسيم در جيره غذايي شتر مرغها ميتواند موجب بروز اين عارضه شود .
در جيره هاي کنستانتره اي که ۳تا ۴ درصد کلسيم دارند جذب فسفر مختل شده اين عارضه در پرنده ايجاد شود . همچنين اسهال مداوم ميتواند موجب کاهش جذب املاح و ويتامينها گردد .لذا بدنبال آن ميتوانداين عارضه ملاحظه شود.
● متفرقه :
▪ پاهاي باز (سندرم پاکماني)
اين عارضه در دو هفته اول زندگي جوجه شتر مرغها ديده ميشودکه نشا ن دهنده ميزان رطوبت بالا در گرمخانه ميباشد . جوجه شترمرغهاي مرطوب و ادماتوز اين عارضه را در دو روز اول زندگي خود نشان ميدهند
▪ تغيير شکل پاها
ـ پيچ خوردگي پا :
چرخش ۹۰ درجه يک پا به بيرون که بطور ناگهاني ايجاد شده و سريعا پيشرفت ميکند .
ـ پاکماني :
خميدگي /کماني شدن پا که مفاصل تيبيوتارس و متاتارس رادر گير ميکندو معمولا در هر دو پا رخ ميدهد . پوکي استخوان ، تورم مفصل قوزک پا که موجب تغيير محل تاندون اشيل ميشود.
قسمت اعظم استخوانها در شتر مرغها ي جوان را غضروف تشکيل ميدهد ، جوجه شترمرغهايي که به تازگي از تخم خارج ميشوند بطور تجربي داراي پوکي استخوان بوده استخوانهايشان بدليل نسبت کم کلسيم به فسفر نستبا نرم ميباشد . علت اصلي حساسيت شتر مرغها به تغيير شکل استخوانها رشد سريع استخوانها ميباشد اين رشد بسيار سريع توسط غذاي کنستانتره اي که غني از انرژي ميباشد تشديد مي گردد . لذا کنترل تغذيه اي بسيار ضروري ميباشد .
[ بازدید : 59 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]
